-
1 иначе
нареч.1) башкача, бүтәнчә, икенче төрле, башка төрле2) в знач. против. союза юкса, югыйсәбеги, иначе опоздаешь — йөгер, юкса соңга калырсың
• -
2 многое
скүп, күп нәрсәләр -
3 там
1) нареч. ( в том месте) анда, шунда, тегендәкниги там, внизу — китаплар шунда, аста
2) нареч.; разг. (потом, затем) аннары, аннан соң, соңыннан, азактантам видно будет, что делать — аннан соң нәрсә эшләргә кирәген күз күрер
3) частица разг. (выражает сомнение, пренебрежение) кая ул, анда•- чего там! -
4 хоть
1) союз; уступ. (несмотря на то, что) булса да, булуга карамастан,... даон хоть и молод, но дело своё знает — ул яшь булса да, үз эшен яхшы белә
2) союз; уступ. (можно, впору)... да, гәрчәхоть убей, не скажу — үтерсәң дә әйтмим
темно, хоть глаз выколи — күзгә төртсәң дә күренмәслек караңгы
3) союз; уступ. ( или)...мыхоть сегодня, хоть завтра, сделать надо — бүгенме, иртәгәме, барыбер эшләргә кирәк
4) частица; усил. (по крайней мере, только) ичмасам, һич булмасахоть какой — нинди булса да; теләсә нинди
•- хоть бы- хоть куда -
5 идти
несов.1) (сюда, к нам) килү; (туда, от нас) бару; ( возвращаться) кайту2) против кого-чего, на кого бару3) ( об осадках) яву4) ( совершаться) бару5) ( действовать - о механизмах) йөрү, эшләү6) (проходить, протекать)үтү, узу7) (исполняться, напр. о пьесе) бару, уйналу8) ( кому) (быть к лицу) килешү9) ( делать ход в игре) йөрү, чыгу10) ( на что) (проявлять готовность) бару, күнү11) ( находить сбыт) сатылу, үтү12) ( распространяться) чыгу, күтәрелү13) перен., (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) бару14) перен., (приближаться, наступать) килү15) (течь, выделяться) килү, агу16) (простираться, пролегать) бару17) перен., (поступать куда-л., приступать к чему-л.) бару, керү; китү18) ( предназначаться) китү, кирәк булу• -
6 агромаксимум
магромаксимум (авыл хуҗалыгы эшләре өчен кирәкле агрономик чараларның, белемнәрнең һ.б.ш. максимумы) -
7 агроминимум
магроминимум (авыл хуҗалыгы эшләре өчен кирәкле агрономик чараларның, белемнәрнең һ.б.ш. минимумы) -
8 добро
I с1) яхшылык, изгелек, яхшы эш, игелекжелать добра (кому-л.) — берәр кешегә яхшылык теләү
2) собир.; разг. мал-мөлкәт, байлык3) ирон.; разг. яраксыз әйбер, чүп-чар•- получить добро
- по добру по здорову
- поминать добром II частица; прост.яхшы, ярый, әйбәт- добро бы -
9 должно
-
10 ерундить
несов.; прост.( говорить ерунду) юкбарны сөйләү; ( делать ерунду) кирәкмәгән эш эшләү -
11 насолить
сов.1) ( что-чего) (берникадәр) тозлау, тозлап кую2) ( что) разг. [кирәгеннән] артык тоз салу3) перен.; разг. ( кому-чему) канга тоз салу, ачу китерү, начарлык эшләү -
12 пойти
сов.1) китеп бару, китү, бару2) кузгалу, кузгалып китү, китү3) йөри башлау4) чыга башлау, ага башлау5) ява башлау6) китү, бару7) кабу, эләгү8) керү, укырга керү9) үтү, үтә башлау, сатыла башлау10) бирелү, тапшырылу, җибәрелү11) китү, тотылу, кирәк булу12) килешү13) куела башлау, күрсәтелә башлау14) керү, кагылу•- пойти по дурной дороге
- пошёл вон!
- если на то пошло
- он пошёл в отца -
13 потрудиться
сов.1) эшләү, хезмәт итү, хезмәт итеп алу2) с неопр. тырышу, кирәкле дип санау;... әле,...чы -
14 предпосылка
-
15 прежде чем
-
16 секреция
-
17 такелажный
-ая; -оемор.такелаж...ы -
18 угораздить
сов.; с неопр.; разг.( кого-что) мәҗбүр итү, кушу, котырту ( берәр кирәкмәгән эш эшләргә) -
19 что
I мест.1) вопр. нәрсә, ни2) вопр.; в знач. сказ. ( в каком положении) нихәл, ничек, ни хәлдә3) вопр.; в знач. нареч. ( почему) ник, нигә, нәрсәгәя не поеду. - Что так? — мин бармыйм. - Ник алай?
4) вопр. ( сколько) күпме, ни хак, ни5) ( при выражении сомнения) ни6) неопр.; разг. ( что-нибудь) берәр нәрсә булса, нәрсә дә булса7) ( всё без исключения) бөтен, ниләртут есть всё, что угодно — анда ниләр кирәк - бөтенесе бар
8) относ. ( который) кайсы ки;...гандом, что стоит на углу — почмакта торган йорт
•- а что?- ни к чему
- ни за что
- ни за что, ни про что
- ни с чем
- при чём?
- с чего?
- что до меня
- что касается меня
- что и говорить
- что ли
- что ты!
- что было сил
- что есть духу II союз1) изъясн. дип,...ки;...га,...ганын,...ган, икәнен;...гадосадно, что ты опоздал — синең соңга калуың үкенечле
такой тяжёлый, что не поднять — шул кадәр авыр ки, күтәрерлек тә түгел
я надеюсь, что вы не откажете — сез баш тартмассыз дип ышанам
он счастлив, что видит тебя — сине күрүгә ул шат
2) (с частицей "ни" и без неё) һәр... саен, саенчто ни день, растёт движение за мир — тынычлык өчен көрәш көн саен көчәя бара
что ни взмах, то готова копна — җилпенгән саен чүмәлә әзер
3) разд....мы, әллә...мы; ни,...ничто ты пойдешь, что я - все равно — син барасыңмы, минме - барыбер
См. также в других словарях:
кирәүкә — иск. Металлдан эшләнгән кием … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ишарәләү — 1. Гадәттә кулны, башны хәрәкәтләндереп, нәрсәгә дә булса күрсәтү. Ым белән нәр. б. эшләргә кушу. Ымлау, әйтергә теләгәнне ым белән белдерү 2. күч. Берәр нәрсә эшләргә кирәклекне турыдан туры түгел, бәлки читләтеп, кинаяләп әйтү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
илла — 1. кис. Тойгыны белдереп: бик тә, бигрәк тә иллә тынгысыз кеше син! 2. терк. Әмма, тик, ләкин кыен, иллә эшләргә кирәк. ИЛЛӘ МӘГӘР – 1. Бик тә, бигрәк тә 2. Әмма ләкин … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иллә — 1. кис. Тойгыны белдереп: бик тә, бигрәк тә иллә тынгысыз кеше син! 2. терк. Әмма, тик, ләкин кыен, иллә эшләргә кирәк. ИЛЛӘ МӘГӘР – 1. Бик тә, бигрәк тә 2. Әмма ләкин … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
киңәш — 1. Ничек эшләргә кирәклек тур. үгет нәсихәт, күрсәтмә, тәкъдим 2. Киңәшмә, фикер алышу 3. Киңәшләшеп хәл итә торган мәсьәлә, эш. КИҢӘШ ИТҮ – Киңәш бирү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күрсәтмә — 1. Ничек эшләргә кирәклекне өйрәткән киңәш, аңлатма 2. Күрсәтмәлелек өчен хезмәт итә тор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
идарә — 1. Хакимлек, җитәкчелек, власть 2. Берәр оешма эшләре белән җитәкчелек итүче административ орган. Шундый органда эшләүче кешеләр, администрация. Шундый орган урнашкан бина яки бүлмә. Шул органның җыелышы 3. Машиналарны, приборларны һ. б. ш.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әзерләү — 1. Нәр. б. файдаланырлык, әзер хәлгә китерү. Берәр очракка багышлап, берәр нәрсә хәстәрләү. Берәр нәрсәне кирәк кадәр күләмдә җайлап, барлап, табып, тутырып кую 2. Нәр. б. үтәү өстендә эшләү, нәр. б. эшкәртү дәрес әзерләргә утырды 3. Ясау дару ә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хуҗалык — 1. Теге яки бу иҗтимагый төзелешнең җитештерү чаралары һәм җитештерү мөнәсәбәтләре җыелмасы, җитештерү ысулы товарлыклы х. 2. Җитештерү өчен хезмәт итә торган, экономиканы тәшкил итә торган барлык нәрсә. с. Җитештерү эшләренә бәйле х. торышы 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табу — (ТАБЫЛУ) – I. ф. 1. Кирәкле нәрсәне көтмәгәндә күреп, сизеп, үзеңә алу, файдалану яки аның кайдалыгын хәтерләп кую. Югалган, онытып калдырылган нәрсәне күреп алу. Очрату, тап булу, юлыгу. Югалган яки яшерелгән нәрсәне эзләп, кайдалыгын белү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыландыру — диал. 1. Нәр. б. эшләгәндә мәзәк яки кирәксез, урынсыз кыланышлар ясау 2. Төрлечә эшләп карау; маташтыру. Нәр. б. китереп чыгару, нәр. б. эшләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
